Арнайы хабарландыру
5 ақпан, 2022
«ӨНЕРТАБЫС-ПИТЧІ» ЖДЕТ УЧЕНЫХ КАЗНАИУ
Уникальная возможность получить рекомендации от экспертов в области коммерциализации по завершенным научно-исследовательским работам (НИР) предоставлена...
18 желтоқсан, 2021
«ҚАЗҰАЗУ-ДЫҢ 30 ҮЗДІК СТАРТ-АП ЖОБАСЫ» ОНЛАЙН БАЙҚАУЫ
Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 30 жылдығын мерекелеу шеңберінде «ҚазҰАЗУ-дың 30 үздік старт-ап...
30 қазан, 2021
ХАБАРЛАНДЫРУ Профессор ғылыми атағын алуға үміткер 30/10/2021
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым Министрінің 31 наурыз 2011 жылы № 128 бұйрығымен бекітілген Ғылыми атақтар (қауымдастырылған профессор (доцент),...
11 желтоқсан, 2020
2020-2021 оқу жылына арналған ғылыми қызметкерлердің бос...
2020-2021 оқу жылына арналған ғылыми қызметкерлердің бос лауазымдарына орналасуға конкурс
19 ақпан - 1 мамыр, 2019
«IPR BOOKS» ЭКЖ ресурстарына тегін қолжетімділік
Құрметті ҚазҰАУ-дың оқытушылары мен ғылыми қызметкерлері! Ғылыми кітапхана «IPR BOOKS» электронды кітапхана жүйесінің ресурстарына...
6 - 6 ақпан, 2019
«Мультимедиялық оқулық. Білім берудегі жаңа технологиялар» атты...
Құрметті профессор-оқытушылар, PhD докторанттар және ғылыми қызметкерлер!!!
Ғылыми кітапхана сіздерді «Эпиграф» электронды кітапханасының...
7 желтоқсан, 2018
Құрметті әріптестер және ата-аналар!
«Білім-Образование-Education» атты Республикалық ғылыми-педагогикалық орталығы «Жас ғалым» атты қашықтық ІІ Халықаралық...
7 желтоқсан, 2018
Ғылыми коммуникацияның FameLab халықаралық конкурсына қатысыңыз!
FAMELAB конкурсы сізге:
30 қараша, 2018
Құрметті профессор-оқытушылар, магистранттар, PhD докторанттар және...
Ғылыми кітапхана сіздерді «Антиплагиат» компаниясының тегін ашық вебинарларына қатысуға шақырады.
29 наурыз, 2018
Объявление диссертационного совета
Диссертационный совет по сельскохозяйственным наукам извещает о переносе защиты диссертаций 29 марта 2018 года с ауд.84 в Малый зал ректората ауд 91.
Барлық хабарландырулар
Пайдаланушы
Facebook
vk.com

Ғылыми жетістіктер
Біз туралы
Күрішті алмастырып себуде суару инновациялық технологиясы Алматы және Қызылорда облыстарының шаруа қожалықтарында өз қолдануын тапты.
Су проблемалары мен жерді мелиорациялау ғылыми-зерттеу институты жұмыс істеу гранттық ұаржыландыруға төрт ұсыныс берілді, оның қаржыландыру көлемі 14 158 млн.теңге құрайтын екеуі мақұлданды.
Олар:
1. Жер топырағы қайталанып тыңаюы мен сазға айналмауын болдырмайтын, суарылатын жерлердің эколого-мелиоративтік күйін жақсарту шараларын, күріш пен күрішті алмастырып себуде суару кезінде суды үнемдеу технологиясын жасау. Жұмыстың мақсаты – су үнемдеу технологиясын күріш дақылын сұғаруға және күріш ауыспалы егістігіне қолдану, күріш өнімділігін және күріш ауыспалы егістігінің өнімділігін 12-15% көтеру, топырақ құнарлығын арттыру және суғару нормасын 18 % ға төмендету болып табылады.
«Бірлік» агрофирмасы Ақдала күріш жүйесінде күрішті суғарудағы су үнемдеу технологиясын ендірудің нәтижелері есепте келтірілген. 9-15 мм/тәу суару мерзімінде фильтрациялық ағыны күріз атыздарында 69-72 ц/га және оданда жоғарғы өнімділікті арттырады. Суару мерзімінде сүзілу көлемі 9500-12400 мм/га қамтылыған, қалған 70% су егістіктің грунттық суларын суландырып, 30% су су тастау ағынын құрайды. Күріш дақылын суарудағы су үнемдеу технологиясын қолданғандағы мақсат 20% ға суару нормасын төмендетіп, 15-18% күріш өнімділігін арттырады. Күріш ауыспалы егістігіне жоңышқаны суармалауда ылғалдылықты ұстап тұру 80 % НВ жоңышқа дақылының өнімділігін 25-30 % дейін жоғарылатуға жағдай жасайды, топырақ бетіне грунттық сулардан тұздың көтерілуін төмендетеді. «Бірлік» агрофирмасында қабылданған егіс айналым жүйесі топырақты органикалық заттармен байытуға септігін тигізеді.
Сулы-тұзды режим мен Акдала күріш жүйесінің балансы ирригациялық-шаруашылық факторларға, суармалау жүйесінде су ресурстарын сауатты басқара білуге және күріш ауыспалы егістігі мен күріш суармалауда су жинайтын технологияны қолдануға болады. Бүкіл күріш жүйесіндегі тұздық баланс жағымсыз: мелиоративті жағдайы қанағаттандырарлық, күріштің жоғары өнімділігін алуға қамтамасыз етеді.
2. Ауылшаруашылық дақылдардың өнімділігін және Қазақстанның суару жүйелерінің экономикалық тиімділігін арттыратын суармалы жерлерді сумен қамтамасыздандыратын параметрлерді анықтап зерттеу. Жұмыстың мақсаты: Іле өзенінде дақылдарды суарудың суды үнемдеу технологиясын зерттеу, өзен ағысының асихронды тербелісін ескере отырып судың экономикалық тиімділігін жақсарту және сумен қамтамасыздандыруын арттыру. Алматы облысының Талғар, Шелек өзендерінің асихронды тербелісін ескере отырып Ақдала суармалы жүйесінде дақылдарды суды үнемдеу технологиясымен суарған нәтижелері есепте көрсетілген. Талғар, Шелек өзендерінің корреляциялық көрсеткіштерінің мәні 0,85 – 0,98 шамада. Шелек және Талғар өзендерінің сумен қамтамасыздандыруы 85% болғанда дақылдарды сумен толық қамтамасыз етуге болады.Іле өзенінің алқабында суармалы жердің 60% ауданы ғана суарылады, алайда Талғар және Шелек өзендерінің ағыны ирригациялық жерлерді толықтай сумен қамтамасыз ете алады. Талғар, Шелек, Іле өзендерінің сумен қамтамасыздандыруы 85% болған жағдайда, суармалы жердің ауданын 20%. ұлғайтуға болады. Суды үнемдеу технологиясы (тамшылатып суару) пайдаланғанда суармалы жердің ауданың 30-40% басқа су тұтынушыларға кедергі келтірмей арттыруға болады. Суды үнемдеу технологиясы –Талғар және Шелек өзендерінде және суды тастамау күріш өсіру технологиясын Ақдала суармалы жерінде суды 20% үнемдеп, дақылдың өнімін 18% арттыруға болады. Талғар, Шелек өзендерінің асинхронды тербелісін ескере отырып бақша, жүзімді және суды тастамау күріш өсіру технологиясын Ақдала суармалы жерінде сумен қамтамасындандыруы артады.
Беларусь Республикасы және Ресей Федерациясы ғалымдарымен біріге отырып э.ғ.д. академик Т.И.Есполовтың жетекшілігімен «Мелиоративтік жұмыстарда суды үнемдеу технологияларын және машиналар кешендерін еңгізу негізінде Қазақстанның суармалы жерлеріндегі ауылшарушылық өнімдерінің тиімділігін арттыру, ауылшаруашылық айналымнан шығып қалған тозған жерлерді қалпына келтіру» тақырыбына ғылыми жоба дайындалуда.
Су проблемалары мен жерді мелиорациялау ғылыми-зерттеу институты жұмыс істеу гранттық ұаржыландыруға төрт ұсыныс берілді, оның қаржыландыру көлемі 14 158 млн.теңге құрайтын екеуі мақұлданды.
Олар:
1. Жер топырағы қайталанып тыңаюы мен сазға айналмауын болдырмайтын, суарылатын жерлердің эколого-мелиоративтік күйін жақсарту шараларын, күріш пен күрішті алмастырып себуде суару кезінде суды үнемдеу технологиясын жасау. Жұмыстың мақсаты – су үнемдеу технологиясын күріш дақылын сұғаруға және күріш ауыспалы егістігіне қолдану, күріш өнімділігін және күріш ауыспалы егістігінің өнімділігін 12-15% көтеру, топырақ құнарлығын арттыру және суғару нормасын 18 % ға төмендету болып табылады.
![]() |
![]() |
«Бірлік» агрофирмасы Ақдала күріш жүйесінде күрішті суғарудағы су үнемдеу технологиясын ендірудің нәтижелері есепте келтірілген. 9-15 мм/тәу суару мерзімінде фильтрациялық ағыны күріз атыздарында 69-72 ц/га және оданда жоғарғы өнімділікті арттырады. Суару мерзімінде сүзілу көлемі 9500-12400 мм/га қамтылыған, қалған 70% су егістіктің грунттық суларын суландырып, 30% су су тастау ағынын құрайды. Күріш дақылын суарудағы су үнемдеу технологиясын қолданғандағы мақсат 20% ға суару нормасын төмендетіп, 15-18% күріш өнімділігін арттырады. Күріш ауыспалы егістігіне жоңышқаны суармалауда ылғалдылықты ұстап тұру 80 % НВ жоңышқа дақылының өнімділігін 25-30 % дейін жоғарылатуға жағдай жасайды, топырақ бетіне грунттық сулардан тұздың көтерілуін төмендетеді. «Бірлік» агрофирмасында қабылданған егіс айналым жүйесі топырақты органикалық заттармен байытуға септігін тигізеді.
![]() |
![]() |
Сулы-тұзды режим мен Акдала күріш жүйесінің балансы ирригациялық-шаруашылық факторларға, суармалау жүйесінде су ресурстарын сауатты басқара білуге және күріш ауыспалы егістігі мен күріш суармалауда су жинайтын технологияны қолдануға болады. Бүкіл күріш жүйесіндегі тұздық баланс жағымсыз: мелиоративті жағдайы қанағаттандырарлық, күріштің жоғары өнімділігін алуға қамтамасыз етеді.
2. Ауылшаруашылық дақылдардың өнімділігін және Қазақстанның суару жүйелерінің экономикалық тиімділігін арттыратын суармалы жерлерді сумен қамтамасыздандыратын параметрлерді анықтап зерттеу. Жұмыстың мақсаты: Іле өзенінде дақылдарды суарудың суды үнемдеу технологиясын зерттеу, өзен ағысының асихронды тербелісін ескере отырып судың экономикалық тиімділігін жақсарту және сумен қамтамасыздандыруын арттыру. Алматы облысының Талғар, Шелек өзендерінің асихронды тербелісін ескере отырып Ақдала суармалы жүйесінде дақылдарды суды үнемдеу технологиясымен суарған нәтижелері есепте көрсетілген. Талғар, Шелек өзендерінің корреляциялық көрсеткіштерінің мәні 0,85 – 0,98 шамада. Шелек және Талғар өзендерінің сумен қамтамасыздандыруы 85% болғанда дақылдарды сумен толық қамтамасыз етуге болады.Іле өзенінің алқабында суармалы жердің 60% ауданы ғана суарылады, алайда Талғар және Шелек өзендерінің ағыны ирригациялық жерлерді толықтай сумен қамтамасыз ете алады. Талғар, Шелек, Іле өзендерінің сумен қамтамасыздандыруы 85% болған жағдайда, суармалы жердің ауданын 20%. ұлғайтуға болады. Суды үнемдеу технологиясы (тамшылатып суару) пайдаланғанда суармалы жердің ауданың 30-40% басқа су тұтынушыларға кедергі келтірмей арттыруға болады. Суды үнемдеу технологиясы –Талғар және Шелек өзендерінде және суды тастамау күріш өсіру технологиясын Ақдала суармалы жерінде суды 20% үнемдеп, дақылдың өнімін 18% арттыруға болады. Талғар, Шелек өзендерінің асинхронды тербелісін ескере отырып бақша, жүзімді және суды тастамау күріш өсіру технологиясын Ақдала суармалы жерінде сумен қамтамасындандыруы артады.
![]() |
![]() |
Беларусь Республикасы және Ресей Федерациясы ғалымдарымен біріге отырып э.ғ.д. академик Т.И.Есполовтың жетекшілігімен «Мелиоративтік жұмыстарда суды үнемдеу технологияларын және машиналар кешендерін еңгізу негізінде Қазақстанның суармалы жерлеріндегі ауылшарушылық өнімдерінің тиімділігін арттыру, ауылшаруашылық айналымнан шығып қалған тозған жерлерді қалпына келтіру» тақырыбына ғылыми жоба дайындалуда.
«Су мәселелері мен жерді мелиорациялау» ғылыми-зерттеу институты 2012 жылы, қарашаның 29-ында құрылған.
ҒЗИ ғылыми зерттеулерінің бағыты - су қорлары мен азық – түлік қауіпсіздігіне климат пен антропогедік өзгерістерін ескере отырып, еліміздің АӨК үшін іргетасты және қолданбалы инновациялық тұжырымдар жасау.
ҒЗИ 2015-2017 гг.
1. ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінің мақсатты қаржыландыру212 «Агроөнеркәсіптік кешен және табиғатты пайдалану саласындағы ғылыми зерттеулер мен іс-шаралар» ғылыми-техникалық бюджеттік бағдарлама, «Қазақстанның суландырылатын күріш жүйелерінде су және жер ресурстарын басқару» бағдарламасы.
2. ҚР Ғылым және Білім министрлігінің гранттық қаржыландыруы «Ірі гидротехникалық құрылымдардың апат қаупін талдау және бағалау» жобасы
ҒЗИ ғылыми зерттеулерінің бағыты - су қорлары мен азық – түлік қауіпсіздігіне климат пен антропогедік өзгерістерін ескере отырып, еліміздің АӨК үшін іргетасты және қолданбалы инновациялық тұжырымдар жасау.
ҒЗИ 2015-2017 гг.
1. ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінің мақсатты қаржыландыру212 «Агроөнеркәсіптік кешен және табиғатты пайдалану саласындағы ғылыми зерттеулер мен іс-шаралар» ғылыми-техникалық бюджеттік бағдарлама, «Қазақстанның суландырылатын күріш жүйелерінде су және жер ресурстарын басқару» бағдарламасы.
2. ҚР Ғылым және Білім министрлігінің гранттық қаржыландыруы «Ірі гидротехникалық құрылымдардың апат қаупін талдау және бағалау» жобасы
БАСШЫЛЫҚ открыть закрыть
![]() |
Директор Калыбекова Есенкул Мырзагелдиевна Техникалық ғылымының докторы, профессор |
![]() |
Ғалым хатшы Вагапова Алина Равильевна Техникалық ғылымының кандидаты |
ДАМУ СТРАТЕГИЯСЫ:открыть закрыть
Суды үнемдеу, суғару егіншілігінің жер ресурстары және суды дұрыс басқару. Сушаруашылық саласында топырақтың құнарлығын жоғарлату, дақылдың төзімділігін және тиімділігін арттыру мақсатында.
БАСТЫ МІНДЕТТЕР:открыть закрыть
Мақсаты мен мәні - нарықтық қатнас жағдайында бугінгі таңда жауап беретін жерді мелиорациялауда су – жер ресурстарын сақтау технологиясын, жайылымдарды суландыру, барлық деңгейде су қорларын кешенді басқару, су шаруашылығы нормативтерінің негіздерін жетілдіру, бұзылған жерлерді қалпына келтіру, күріш жүйесінің контструктивті элементтерін жетілдіру.
ҚҰРЫЛЫМЫоткрыть закрыть
Материалдық-техникалық негіздері, жәйілім жерлерді және сумен қамтамасыз ету, суармалы жерлердің гидравликалық параметрлері және технологиялық оқыту зертханасы:
- Су-балансты лизиметрлік аудандар үшін судың, тағамның және топырақтың тұздану режимін оқыту;
- Жер бетімен суғру жүйесінің модулі және тамшылатып суғару;
- Топырақтың химиялық және судың физикалық т.б. қасиеттерін анықтайтын суғару зертханалары.
Агроинновация және экология ҒЗИ жақын және алыс шет елдердің ҒЗИ және ЖОО тығыз халықаралық байланыс орнатқан.
Басшылық
![]() |
АиЭ ҒЗИ директоры
Қалдыбаев Сағынбай, ауылшаруашылығы ғылымдарының докторы, профессор АШҒА академигі Байланыс туралы ақпарат: Телефон (727) 262-07-92 e-mail: sagynbay@gmail.com |
Тарихы
«Агроинновация және экология» ғылыми-зерттеу институты (А және Э ҒЗИ) Қазақ ұлттық аграрлық университетінің құрылымдық бөлімі ретінде Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігінің 2000 жылғы 8 қарашадағы №10578 және Қазмемагрудың 2000 жылғы 14 қарашадағы №ОП222 бұйрықтары негізінде құрылған.

Миссиясы
Институттың мақсаты мен міндеттері – өсімдік қорғау, егіншілік, агрохимия және топырақтану, қоршаған ортаны қорғау, жеміс-көкөніс, өсімдік шаруашылығы және селекция салаларында қолданбалы және іргелі зерттеулер жүргізу болып табылады;
- агроөнеркәсіп кешенінің басымдылық мәселелері бойынша аймақаралық және халықаралық ғылыми жобаларды орындауға қатысу;
- ғылыми жобалардың, республикалық және халықаралық жорналдарға басуға берілетін мақалалардың сапаларына сараптама жүргізу;
- мамандық бейінін ескере отырып, жыл сайын РhD докторлардың диссертациялық жұмыстарын бекіту және қорғауға ұсынылатын диссертацияларды қарастыру;
- ғылыми конференцияларды ұйымдастыру, аяқталған ғылыми жобалардың нәтижелері бойынша ұсыныстар шығару және егістік күндерін өткізу;
- жас ғалымдарды атақты шәкіртақы байқауына қатысуға ұсыну.
- агроөнеркәсіп кешенінің басымдылық мәселелері бойынша аймақаралық және халықаралық ғылыми жобаларды орындауға қатысу;
- ғылыми жобалардың, республикалық және халықаралық жорналдарға басуға берілетін мақалалардың сапаларына сараптама жүргізу;
- мамандық бейінін ескере отырып, жыл сайын РhD докторлардың диссертациялық жұмыстарын бекіту және қорғауға ұсынылатын диссертацияларды қарастыру;
- ғылыми конференцияларды ұйымдастыру, аяқталған ғылыми жобалардың нәтижелері бойынша ұсыныстар шығару және егістік күндерін өткізу;
- жас ғалымдарды атақты шәкіртақы байқауына қатысуға ұсыну.
Байланыстар
Мекенжайымыз:

Казахстан, 050010 г. Алматы, ул. Абая, 8, 3 корпус, каб.204
ПН-ПТ с 9 00 до 18 00.